cQMz. Yaşamın birçok farklı alanında sürtünme kuvveti öne çıkmaktadır. Herhangi bir zemin ya da duvar ile beraber farklı alanların yanı sıra, hava üzerinden de sürtünme yaşanır. Özellikle sürtünme kuvveti konusunda bilgi öğrenciler arasında büyük öneme sahiptir. Aynı zamanda yapılacak matematiksel işlemler ve birçok üretilen ürün kapsamında da çok önemli bir yere sahip olduğunu söylemek Kuvveti Nedir?Yerdeki herhangi bir eşyayı iterseniz yere bir kuvvet uygulamış olursunuz. Eşyanın hareket etmesi konusunda buna engel teşkil eden bir durum söz konusu olduğunu fark edersiniz. Herhangi bir cismin hareketine zıt yönde ortaya çıkan etkiye sürtünme kuvveti denmektedir. Birbirine temas eden iki farklı cismin pürüzlü olması ile beraber kaynaklanan bir kuvvet olduğunu dile getirmek mümkün. Pürüz ne kadar fazlaysa kuvvet yani sürtünme bir o kadar artış Kuvveti Nelere Bağlıdır?Yüzeyin cisme uyguladığı kuvvet ile yüzeyler arasındaki pürüzlülüğün ölçüsü olarak bilinen sürtünme katsayısına bağlı sürtünme kuvveti ortaya çıkmaktadır. Bu doğrultuda pürüzlü kısım ne kadar fazla ise yapılacak olan kuvvet bir o kadar artış gösterir. Yani kısacası doğrudan cisim ile beraber cismin temas ettiği her iki kısım arasındaki pürüzlü durum, sürtünme kuvvetini doğrudan etkileyen yapılar arasında yer Kuvveti Olumlu Özellikleri Nelerdir?Sürtünme kuvvetinin yaşam içerisinde pek çok olumlu etkisi İnsan ile hayvanların rahatlıkla yürümesine olanak verir,- Taşıtların güvenli şekilde hareket etmesine imkan tanır,- Yağmur ile dolu tanelerinin daha ağır şekilde aşağı inmesine fırsat verir,- Taşıtların viraj anında savrulmasında engel teşkil eder,- Taşıtların durmasına olanak tanır,- Herhangi bir yerin daha kolay temizlenmesine fırsat verir,- Bir nesnenin sağlam şekilde tutulmasını sağlar,Sürtünme Kuvveti Olumsuz Özellikleri Nelerdir?Olumlu özellikleri olduğu kadar sürtünme kuvvetinin bazı istenmeyen olumsuz durumları da Sürtünen cisimlerin yıpranmasına neden olur,- Cisimlerin kullanım süresini kısaltır,- Hava sürtünmesi ile aracın daha fazla yakıt yakmasına sebep verir,- Cisimlere enerji kaybettirir,- Sürtünmüş olan yüzeyin daha fazla aşınmasına neden olur,Bu gibi durumlar ile beraber hem olumlu hem de olumsuz yanları ile sürtünme kuvveti hayatın vazgeçilmez parçaları arasındadır. Sürtünme Kuvvetinin Zararları Yararları Nelerdir Cisimlerin hareket etmesi sonucunda ortaya sürtünme kuvveti çıkar. Sürtünme kuvvetin bir cismin başka bir cisme veya madde ile sürtünmesi sonucunda oluşur. Yürüdüğümüz zaman ayağımızın yere sürtünmesi, masanın üstüne koyduğumuz su şişesinin masaya sürtünerek durması. Hayatımızın her alanında olan fiziksel durumlardan birisi olup bizlere olumlu ve olumsuz etkiler yaratır. Sürtünme Kuvvetinin Yararları Cisimlerin sabit olarak bir noktada durması. Cisimlerin hızını yavaşlatarak azaltmaktadır. Cisimleri hareket ettirmek için kuvvet gerektirir. Motorlu araçlar durmak istediklerinde frene bastığında durur. Kalem ile yazı yazmamızı sağlayıp silebiliriz. Sporcular koşu yapabilir yere temas edebilir. Sürtünme Kuvvetinin Zararları Hareketimizi zorlaştırır. Fazla enerji harcarız. Arabalar hareket etmek için motor gücünün büyük kısmını sürtünme kuvvetini aşmak için kullanırlar. Sürtünme kuvveti yüzünden cisimler sürtündüğünden dolayı aşınmaya başlar. Cisimlerin hızını yavaşlatır daha fazla güç gerektirir. Başa dön tuşu Bir cisim, hareket ettiği yüzeyle etkileşir. Bu etkileşimden dolayı harekete karşı bir direnç oluşur. Temas eden yüzeylerin arasında hareketi zorlaştıracak veya engelleyecek biçimde ortaya çıkan bu etkiye sürtünme kuvveti denir. Bir cismi kaygan yüzeyde hareket ettirmek pürüzlü yüzeylere göre daha kolaydır. Sürtünme kuvveti ne kadar çoksa nesnelerin hareketi o kadar zor olur. Bu etkinliğimizde sürtünme kuvvetinin etkisini azaltan ve nesnelerin hareketini kolaylaştıran bir düzenek tasarlayacağız. Nelere İhtiyacımız Var? 1 adet köpük tabak 1 adet 10 cm x 5 cm boyutlarında maket karton 1 adet pil yatağı ikili 2 adet 1,5 V’luk pil 1 adet 3 V’luk DC motor 15 cm uzunluğunda iletken tel 1 adet plastik pervane 1 adet devre anahtarı Silikon tabancası ve silikon Maket bıçağı Cetvel Uyarı Kesici ve delici aletler dikkatli kullanılmalıdır. Silikon tabancasını kullanırken dikkatli olunmalıdır. Ne Yapıyoruz? 1- Görseldeki gibi köpük tabağın altına plastik pervanenin büyüklüğünde çapında bir daire çizelim ve bu kısmı maket bıçağı ile kesip çıkaralım. 2- Plastik pervaneyi DC motora takalım ve silikon ile sabitleyelim. 3- Maket kartondan 4 cm x 2 cm boyutlarında iki parça keselim. 4- DC motoru, görseldeki gibi, kestiğimiz maket kartonları kullanarak köpük tabağa silikon ile sabitleyelim. 5- Pil yatağı ve devre anahtarını köpük tabağa silikon ile sabitleyelim ve iletken tel ile bağlantıları yapalım. 6- Pilleri pil yatağına takalım. Düzeneğimiz artık çalışmaya hazır. Ne Oldu? Devre anahtarını kapalı konuma getirdiğimizde pilde depolanan kimyasal enerji elektrik enerjisine dönüşür. Elektrik enerjisi iletken teller ile DC motora iletildiğinde, motor elektrik enerjisini hareket enerjisine dönüştürerek pervanenin hızla dönmesini sağlar ve yapay bir hava yastığı oluşturur. Bu sayede düzeneğimiz sürtünme kuvvetini yenerek harekete geçer. Hava yastıklı gemi olarak da adlandırılan, hem karada hem suda hem de buzda ilerleyebilen hovercraft da tıpkı düzeneğimizdeki prensip ile çalışır. Motorların çalışmasıyla birlikte pervaneler dönmeye başlar. Pervanelerin tabana doğru püskürttüğü hava sayesinde hovercraft hafifçe havalanır ve sürtünme kuvvetini yenerek hareket eder. Kaynak Komisyon, 5. Sınıf Fen ve Teknoloji Ders Kitabı, Millî Eğitim Bakanlığı Yayınevi, Ankara, 2012. Bilim Genç web sitesinde yayınlanan yazı, haber, video, fotoğraf, çizim ve animasyonların her türlü hakkı TÜBİTAK’a aittir. İzin alınmadan, kaynak gösterilerek dahi olsa alıntı yapılamaz, kopyalanamaz ve başka yerde yayınlanamaz. Fizik-Kimya-Matematik Hoparlör Yapalım Tasarla ve Yap köşesinin bu projesinde uygun malzemeler ile bir hoparlör yapıyoruz. Albedo Etkisi Nedir? Herhangi bir yüzeyin üzerine düşen güneş ışığını yansıtma kapasitesine albedo denir. Peki yeryüzündeki farklı alanların albedo kapasiteleri hakkında neler biliyoruz? Benzer İçerikler Popüler İçerikler Sürtünme kuvvetinin az ve çok olmasının istendiği durumlara örnekler veriniz. Durum ve şartlara yada amaca göre sürtünme kuvvetinin yüksek olmasını isteriz bunun için ekstra önlem alır, bazen de sürtünme kuvvetinin az olmasını ister bu yönde düzenleme yaparız. Karlı yada buzlu havalarda sürtünme kuvvetini arttırmak için zincir yada kar lastiği kullanılır. Yada sürtünme kuvvetini arttırmak için tuz atarak karlar veya buzlar eritilir. Yağışlı havalarda yolların sürtünme kuvveti azaldığı için hızlı gitmemeli yada ekstra bir dikkat edilmelidir. Dağa tırmanıyorsak, yada çim sahada futbol oynıyorsak, sürtünme kuvvetinin yüksek olması ister buna uygun ayakkabılar giyeriz. Bunlar sürtünme kuvvetinin çok olmasına istediğimiz durumlara örnektir. Sürtünme kuvvetinin az olmasını istediğimiz durumlara örnekler ise; buz pateni yapılan durumda, sürtünme kuvvetinin az olması istenir, bu yönde zeminin ve patenin uygun olması sağlanır. makinelerdeki dişli ve zincirlerde de sürtünme kuvvetinin az olması istenmektedir. Bunun için uygun madeni yağlar kullanılmaktadır. Updated 25 Kasım 2014 at 1729

sürtünme kuvvetinin az veya çok olmasının gerekli olduğu yerler